Visuele Disfunctie

Een visuele disfunctie is een onzichtbare belemmering bij lees- spelling- en concentratieproblemen. Om uit te leggen wat dit inhoudt, is het belangrijk om te weten dat er een verschil bestaat tussen kijken (zicht) en zien. Zicht = het vermogen om via de ogen de lichtprikkels door te seinen naar de hersenen. Zien = het vermogen om visuele prikkels die via de ogen binnenkomen correct te verwerken. ZIEN is dus een hersenfunctie. Oftewel: de ogen vangen licht op om te kijken en seinen deze prikkels door naar de hersenen. Deze visuele informatie moet door de hersenen geïnterpreteerd en begrepen worden. Dus: wat je ogen zien, verwerken je hersenen. Het gaat er hier dus om of de samenwerking van de ogen en de verwerking van visuele informatie goed verloopt. Gaat er in dit proces iets fout dan spreek je van een visuele disfunctie. Dit kan het leerproces behoorlijk belemmeren. Fixatie Disparatie is een visuele disfunctie die een onjuiste samenwerking van de ogen veroorzaakt. Als je ergens naar kijkt moeten beide ogen naar hetzelfde punt kijken. Wanneer dit niet goed gebeurt, fixeer je (kijken) disparaat (niet goed). De hersenen kunnen de beelden van de beide ogen niet tot één enkel beeld versmelten, waardoor het zien onduidelijk wordt. Dit kan wazig zicht of onrustig gedrag veroorzaken. Onderstaande plaatjes geven een indruk van hoe iemand met Fixatie Disparatie teksten ervaart.

Het is zeer aannemelijk om te veronderstellen dat een FD-patiënt tijdens een dyslexieonderzoek ten onrechte als dyslectisch zal worden beschouwd.

Kenmerken

Bij een visuele disfunctie kan een kind of volwassene last hebben van o.a. één of meerdere van onderstaande kenmerken.

Algemeen:

Hoofdpijn
‘Oogpijn’ of ‘Leesogen’
Branderige of Droge ogen
Vermoeid na inspanning
Vermoeid uit school
Gevoelig voor licht
Ongeluksgevoelig
Snel stoten of struikelen
Faalangst

Sport:

Balans en evenwicht zijn verstoord
Zwakke oog- handcoördinatie
Slechte inschatting en/of timing om een bal te vangen
De bal niet zien aankomen.

Lees- en leerproblemen

Bij een visuele disfunctie kan sprake zijn van o.a. één of meerdere van onderstaande lees- en/of leerproblemen.

Algemeen:

Lezen niet leuk vinden
Lezen kost veel energie
Zwak tekstbegrip
Hakkelend lezen
Niet netjes op de lijnen schrijven, boven of onder de lijnen schrijven
Slordig handschrift
Aanwijzen van de regel met lezen
Zwak in contextsommen
In ogen wrijven tijden lezen en/of schrijven
Concentratieproblemen

Voortgezet onderwijs:
Naast bovengenoemde lees- en leerproblemen kunnen jongeren op het voortgezet onderwijs onder andere moeite hebben met het tekenen van een kubus of grafieken.

Deze opsommingen beschrijven een deel van de voorkomende kenmerken en lees- en leerproblemen bij een visuele disfunctie. Voor meer informatie kunt u contact opnemen via e-mail of op 06-24829633.

Visuele disfunctie en dyslexie

Dyslexie, ook wel woordblindheid genoemd, betekent letterlijk dat iemand moeite heeft met taal. Dyslectische kinderen kunnen de klanken van een woord niet analyseren en onthouden. Daardoor is leren lezen moeilijk. Ongeveer 4% van alle Nederlanders heeft last van dyslexie. Het is een taalontwikkelingsstoornis, welke in grote mate erfelijk is. Dyslexie is een hersenaandoening en houdt niet op bij het bereiken van volwassenheid.

Uit onderzoek blijkt dat er een relatie is tussen oog- volgbewegingen en leesproblemen. Bij dyslexie wordt er vaak een gestoorde oog- volgbeweging gezien. Uit analyse is een significante relatie gezien tussen visuele perceptievaardigheden en leesprestaties.

Er blijkt dat 80% van de groep kinderen die op dit moment als dyslectisch is gediagnosticeerd, eigenlijk als basisprobleem een visuele disfunctie heeft.

Als dit basisprobleem wordt aangepakt en daarnaast een goede begeleiding is bij de lees- en spellingproblemen, dan kunnen deze problemen aanzienlijk verminderen en mogelijk zelfs verdwijnen. Er is een onrijpheid in de ontwikkeling van de visuele perceptievaardigheden die met visuele training zeer goed aan te pakken is. Meer informatie hierover is o.a. ook te vinden op de site van Functionele Oogzorg Nederland.

Visuele screening en visuele training

Herken je bovengenoemde kenmerken of lees- en leerproblemen bij je kind of bij jezelf, dan is het verstandig om een visuele screening te laten doen. Een standaard meting bij de opticien of van een oogarts brengt geen visuele disfunctie aan het licht. Hierbij wordt gekeken naar de gezichtsscherpte en de gezondheid van de ogen.

Als gecertificeerd FON visueel screener kunt u bij mij terecht voor deze visuele screening. De screening bestaat uit een anamnese aan de hand van een algemene vragenlijst en een screening met de bioptor. De bioptor is een hulpmiddel om visuele disfuncties te signaleren. Afhankelijk van de uitslag van de anamnese en de screening met de bioptor kan het vervolgtraject bepaald worden. In sommige gevallen is een doorverwijzing naar een Functioneel Optometrist gewenst.

Indien er sprake is van een visuele disfunctie, kan het begeleidingstraject opgestart worden. Dit zal bestaan uit visuele trainingsoefeningen, ontspanningsoefeningen als ook het werken aan het zelfbeeld en het aanleren van goede leerstrategieën om de opgelopen achterstand in te halen. Voor meer informatie over de screening en training, klik hier.

Signaleren in het Onderwijs

Basisonderwijs

Visuele problemen kunnen een groot obstakel vormen voor optimale leerprestaties en het functioneren van een kind.

Het is namelijk zo dat het grootste deel van de kinderen ongeveer 80% van alle aangeboden informatie (lesstof) via hun ogen opnemen. Vooral problemen in de samenwerking van de ogen komen vaker voor dan men zich realiseert. U als professioneel begeleider in het onderwijs bent een belangrijke schakel.

Als u kunt herkennen dat een schoolgaand kind met één of meerdere visuele problemen kampt en het doorverwijst, dan komt dat de leerprestaties ten goede. En nog veel belangrijker, het zelfvertrouwen van een kind!

Voortgezet onderwijs

Ook op het voortgezet onderwijs is het belangrijk dat u als docent in staat bent om een visuele disfunctie te herkennen. Dit geldt voor alle afdelingen van zowel de onder- als de bovenbouw.
Het is namelijk zo dat met name de meer dan gemiddeld intelligente leerlingen hun visuele tekortkomingen tot zelfs in de bovenbouw verborgen kunnen houden. Deze leerlingen hebben allerlei ezelsbruggetjes die altijd afdoende waren. Pas wanneer ze meer zelfstandig moeten gaan werken, komen ze in de problemen.

Zo kunt u als docent lichamelijke opvoeding, docent talen of docent wiskunde een zeer belangrijke rol spelen bij het signaleren van visuele problemen.

Meer informatie

Vindt u het ook belangrijk dat kinderen hun talenten optimaal kunnen benutten en dat zij niet gehinderd worden door visuele problemen? Nodig mij uit voor een training “Hoe herken ik een visuele disfunctie in het onderwijs”.

Samen zorgen we voor zelfverzekerde, krachtige kinderen met een eerlijke kans op toekomstige maatschappelijke prestaties. Voor meer informatie kunt u contact opnemen via e-mail of op telefoonnummer 06-24829633.

Ik ontmoet u graag!